over het werk, ervaringen uit te wisselen, te leren van elkaar en nieuwe kanten aan passen. Een periode van meer dan acht weken is niet wenselijk;
251 KB – 42 Pages
PAGE – 2 ============
© Sting, maart 2008 Koppen bij elkaar! Handleiding voor intercollegiaal overleg in de verzorging.Tekst: Ineke Bakx, Rineke Sturm, Els Hazelhoff Advies en coördinatie: Hanneke van Zijl Eindredactie: Els Hazelhoff, Corine van Rijswijk Vormgeving: Carta, gra˜sch ontwerpers bv Uitgave: Sting, Landelijke Beroepsvereniging Verzorging Bernadottelaan 11 Postbus 6000 3503 PA Utrecht T 030 291 90 60E sting@sting.n l I www.sting.n lDeze handleiding is gratis te downloaden via de website van Sting www.sting.n l.
PAGE – 3 ============
Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wat is een intercollegiaal overleg? 7 3 Een intercollegiaal overleg starten 9 4 De werkwijze van een intercollegiaal overleg 13 5 Werkvormen 16 5.1 Dit ben ik! 17 5.2 Over de streep trekken 18 5.3 Stoom afblazen 19 5.4 Loslaten 20 5.5 Het effect van LSD + Bijlage 1 22 5.6 Feedback geven en ontvangen + Bijlage 2 25 5.7 Vangnet 27 5.8 Visgraatmethode 28 5.9 De Clinic 30 5.10 Vijfstappenmethode 31 5.11 Zakjes vouwen 32 5.12 Ballonvaart + Bijlage 3 33 5.13 Kaart op tafel 35 5.14 Steekwoorden 36 5.15 Vragen 37 6 Sting & de campagne ‚Trots op de Zorg™ 38 Bijlage 39
PAGE – 4 ============
1Iets wezenlijks voor andere mensen willen betekenen. Dat is waar -schijnlijk de reden dat je voor het vak verzorging hebt gekozen. Je wilt je dagelijks voor meer dan 100% voor de cliënten inzetten. In alle drukte van het werk blijft er vaak weinig tijd over om met col -lega™s stil te staan bij wat je bezighoudt. Te horen van elkaar hoe ieder in het werk staat, waaraan je plezier beleeft, wat op de werkvloer mis -schien beter zou kunnen.Even een pas op de plaats maken, helpt om met een andere bril op naar je werk en naar je collega™s te kijken. Een beetje van hetzelfde of toch iets anders? Elke instelling heeft verschillende soorten overleg. Tijdens een cliëntoverleg praat je vooral over mevrouw B. of de heer Z. en bij een planningsoverleg bespreek je werktijden en roos -ters. Intercollegiaal overleg is anders. Het is een belangrijke manier om samen na te denken over het werk, ervaringen uit te wisselen, te leren van elkaar en nieuwe kanten aan jezelf te ontdekken. In veel beroepsgroepen is intercollegiaal overleg een vast onderdeel van het werk. Dat hoort het ook te zijn voor helpenden en verzorgenden. Sting vindt het belangrijk dat zij de ruimte hebben om na te denken over hun eigen manier van werken en die van collega™s. Intercollegi – aal overleg is ook een vorm van deskundigheidsbevordering en een belangrijk kwaliteitsinstru – ment. Daarom verdient het een vaste plaats in zorgstellingen. Een overleg waar helpenden en verzorgenden kunnen leren én inspiratie opdoen. Inleiding 4
PAGE – 5 ============
5Voorbereiding en onderhoud Een goede voorbereiding biedt de meeste kans op succes. Dat geldt natuurlijk ook voor een intercollegiaal overleg. Daarom heeft Sting een methode ontwikkeld waarmee een dergelijk overleg stapsgewijs vorm en inhoud kan krijgen. En kan blijven doorgaan. De methode staat in deze handleiding. Die is geschreven voor helpenden en verzorgenden, teamleiders en anderen die het een goed idee vinden om met een intercollegiaal overleg te starten, of die een be – staand overleg een andere vorm en inhoud willen geven. LeeswijzerIn de handleiding wordt ingegaan op vragen als: wat is een intercollegiaal overleg (hoofdstuk 1), hoe start je zo™n overleg (hoofdstuk 2) en hoe geef je invulling aan de bijeenkomsten (hoofdstuk 3 en 4). In hoofdstuk 5 staan werkvormen die ondersteunend zijn bij het overleg. 1
PAGE – 8 ============
8Zo blijf je bij de les Een dergelijk overleg heet een intercollegiaal overleg. Je bent in gesprek met collega™s over onderwerpen die jullie belangrijk vinden. Samen wissel je kennis, ervaringen en tips uit. Bijvoorbeeld over de omgang met onrustige cliënten, vraaggericht werken, feedback geven aan cliënten en collega™s, samenwerken met anderen uit de instelling, je eigen grenzen bewaken en plezier in je werk houden. Ook bespreek je nieuwe ontwikkelingen en bekijkt met elkaar wat je daarmee kunt in de praktijk. Intercollegiaal overleg is een goede manier om jezelf verder te ontwikkelen in je vak. Je leert van jezelf, van situaties en van elkaar. Je kunt het zien als een vorm van deskundigheidsbevordering. Een intercollegiaal overleg is: een regelmatig overleg op een vast tijdstip met een vaste groep collega™s. Hierbij wordt gepraat over thema™s die gezamenlijk zijn uitgekozen met als doel leren van elkaar. Een intercollegiaal overleg geeft duidelijkheid en herkenning, is inspirerend en houd je bij de les. Is intercollegiaal overleg iets voor mijn team? Ja, als jullie: leiden. In deze handleiding gaat het over intercollegiaal overleg met collega™s van je eigen team. – lingen. 2
PAGE – 9 ============
9Een intercollegiaal overleg startenEen intercollegiaal overleg is er niet zo maar. In dit hoofdstuk staan de stappen die je moet zetten om een intercollegiaal overleg te kunnen starten.Stap 1 Zoek medestanders In principe kan iedereen het initiatief nemen voor een intercollegiaal overleg. Peil eerst eens of er meer collega™s zijn die het een goed idee vinden om de koppen bij elkaar te steken; om regelmatig met elkaar in gesprek te gaan. Je kunt hiervoor een briefje ophangen of de vraag aan de orde stellen tijdens een werkoverleg. Ook een leidinggevende kan de mogelijkheid van een intercollegiaal overleg aankaarten tijdens een teambespreking of een functioneringsge – sprek. Stap 2 Ga op zoek naar argumenten Heb je medestanders, bedenk dan samen argumenten waarom jullie een intercollegiaal overleg willen starten. Hierbij kun je denken aan: vormen van deskundigheidsbevordering. worden. Stap 3 Informeer het management Vertel de (locatie) manager of een andere belangrijke leidinggevende dat jij met je collega™s een intercollegiaal overleg wilt opzetten. Vraag of hij of zij hieraan wil meewerken. Leg het verschil uit met andere overleggen (zie Inleiding) en waarom het zo belangrijk is voor een vorm van deskundigheidsbevordering is en bijdraagt aan de kwaliteit van de zorgverlening. 3
PAGE – 10 ============
10Bij ons is het teamoverleg helemaal van de baan. De zorgverlening wordt steeds zakelijker, zowel naar de cliënt als binnen je eigen team. Ik heb behoefte aan uitwisseling van ervaringen en wil weten hoe collega™s over bepaalde zaken denken. Ook mis ik een stuk kennisoverdracht. Ik heb behoefte aan een plek waar ik de dingen die ik tegenkom in mijn werk bespreekbaar kan ma -ken. Een plek waar we samen aan thema™s werken en samen kijken hoe we die gaan aanpakken. (verzorgende)Stap 4 Zet afspraken op papier Heb je groen licht gekregen? Zet dan alle afspraken die je gemaakt hebt met je team, je lei -dinggevende of iemand anders uit je instelling op papier. Dan weet iedereen die erbij betrok – ken is wat is afgesproken. Hoe vaak is het overleg? Overleg in werktijd of daarbuiten? Wie nemen deel? Wie zit voor? Bij wie kun je terecht met mogelijke ideeën die tijdens het overleg zijn bedacht? Leg duidelijk vast dat het intercollegiaal overleg een vorm van deskundigheidsbevordering is, waarbij het niet de bedoeling is dat de inbreng van de deelnemers beoordeeld wordt. Een func -tioneringsgesprek of een beoordelingsgesprek moet op een ander moment plaatsvinden. Het is ook niet de bedoeling dat er een verplicht verslag wordt uitgebracht van de bijeenkom – sten. Het is aan jullie waarover wel en niet verslag wordt gedaan. Stap 5 Stel spelregels op iedereen dezelfde verwachtingen van het overleg. Hieronder staan ze op een rij. Doe dat gemiddeld eenmaal per acht weken. Dan kan de volgende bijeenkomst goed worden voorbereid en is er voldoende tijd om de dingen die je geleerd hebt te verwerken en toe te passen. Een periode van meer dan acht weken is niet wenselijk; je ziet elkaar dan gewoon te voor een heel jaar en regel als het kan een vaste locatie. Het is aan te raden het aantal deelnemers te beperken tot maximaal 10. Bij kleinere groepen loop je het risico dat er bij afmeldingen te weinig deelnemers overblijven. Bij grotere groepen is er te weinig gelegenheid om iedereen voldoende aan bod te laten komen. 3
PAGE – 11 ============
11 Het begeleiden van de bijeenkomst is een belangrijke taak van de voorzitter of begeleider. Dit kan een van de deelnemers zijn, je leidinggevende of iemand van buitenaf. De rol van voorzit -ter of begeleider kan na een aantal bijeenkomsten wisselen. Toen ik hoorde over de rol van voorzitter of begeleider van een intercollegiaal overleg dacht ik: Tjonge, dat lijkt me een zware taak. Kan ik dat wel?Nu doen twee eerstverantwoordelijke verzor – genden (evv™ers) het voorzitterschap samen. Dan heb je steun aan elkaar, want je kunt overleg – gen en nabespreken. (een evv-er) nemen? Het voorzitterschap is geknipt voor jou als je anderen de ruimte kunt geven om hun verhaal te doen, een discussie op gang kunt brengen, waar nodig doorvraagt en op zijn tijd deel aan de discussies. Het is zijn of haar taak om: Kortom: een voorzitter zorgt ervoor dat een bijeenkomst goed en zinvol verloopt. Hij (of na -tuurlijk zij) kan bij het begeleiden daarvan gebruik maken van de verschillende werkvormen uit hoofdstuk 5 (zie voor de rol van de voorzitter de bijlage op pagina 39). 3
251 KB – 42 Pages