Please note that while great care was taken to ensure the accuracy of the present translation of the European Code of Conduct for Research Integrity some
24 pages
85 KB – 24 Pages
PAGE – 2 ============
Europese gedragscode voor wetenschappelijke integriteit Herziene uitgave Gepubliceerd in Berlijn door ALLEA – All European Academies c/o Berlin-Brandenburg Academy of Sciences and Humanities Jaegerstr. 22/23 10117 Berlin Germany [email protected] www.allea.org Opmaak: Susana Irles Foto’s omslag: iStock ©ALLEA – All European Academies, Berlin 2018 Alle rechten voorbehouden. Herdistributie, onder meer in de vorm van extracten, is toegestaan voor onderwijs-, wetenschappelijke en privédoeleinden indien de bron wordt vermeld. Voor commercieel gebruik moet toestemming van ALLEA worden verkregen. Disclaimer: Please note that while great care was taken to ensure the accuracy of the present translation of the European Code of Conduct for Research Integrity some slight deviation in meaning may be possible. Please refer to the original English-language version of ˜e European Code of Conduct for Research Integrity , published by ALLEA in Berlin in 2017, for the precise wording. Acknowledgements: ALLEA would like to thank the European Commission Translational Services for the translation. Members of the Royal Flemish Academy of Belgium for Science and the Arts as well as from the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences have provided comments on earlier versions of the translation and have been consulted to review the precise research integrity language.
PAGE – 3 ============
Inhoudsopgave Preambule 31. Beginselen 42. Goede onderzoekspraktijken 53. Schendingen van wetenschappelijke integriteit 9Bijlage 1: Belangrijke bronnen 12Bijlage 2: Herzieningsproces en lijst met belanghebbenden 14Bijlage 3: Permanente Werkgroep wetenschap en ethiek van ALLEA 16
PAGE – 5 ============
3Onderzoek is de zoektocht naar kennis die wordt vergaard door systematische studie en re˚ectie, waarneming en experimenten. Verschillende disciplines kunnen gebruik maken van verschillende benaderingen, maar wat zij elk gemeen hebben is het streven om onze kennis van de wereld waarin wij leven, te vergroten. Daarom is de Europese gedragscode voor wetenschappelijke integriteit van toepassing op onderzoek op alle wetenschappelijke terreinen. Onderzoek is een gemeenschappelijke inspanning die zowel aan de universiteit, in het bedrijfsleven als in andere sectoren wordt uitgevoerd. Het vereist directe of indirecte samenwerking die vaak sociale, politieke en culturele grenzen overschrijdt. Onderzoek is gebaseerd op de vrijheid om onderzoeksvragen te formuleren en theorieën te ontwikkelen, empirisch bewijsmateriaal te verzamelen en geschikte methoden toe te passen. Daarom worden onderzoeksactiviteiten uitgevoerd door een gemeenschap van onderzoekers die idealiter kunnen handelen zonder druk van opdrachtgevers en ona˛ankelijk van ideologische, economische of politieke belangen. Het formuleren van de beginselen van onderzoek, het bepalen van de criteria voor correct onderzoeksgedrag, het maximaliseren van de kwaliteit en robuustheid van het onderzoek en het op adequate wijze reageren op bedreigingen of schendingen van wetenschappelijke integriteit zijn elementaire verantwoordelijkheden van de onderzoeksgemeenschap. Het primaire doel van deze gedragscode is om de bekendheid met deze verantwoordelijkheden te vergroten en de onderzoeksgemeenschap een kader te bieden voor zelfregulering. In de gedragscode worden de professionele, wettelijke en ethische verantwoordelijkheden beschreven en wordt het belang erkend van het institutioneel kader waarin onderzoek wordt georganiseerd. Daarom is deze gedragscode (ondanks legitieme beperkingen van de toepassing ervan) relevant voor en van toepassing op zowel publiek als particulier ge˝nancierd onderzoek. Wetenschappelijk onderzoek stoelt op waarden en beginselen waarvan de interpretatie wordt beïnvloed door sociale, politieke of technologische ontwikkelingen en veranderingen in de onderzoeksomgeving. Een doeltre˙ende gedragscode voor de onderzoeksgemeenschap is daarom een levend document dat regelmatig wordt geactualiseerd en ruimte laat voor lokale of nationale verschillen in de uitvoering. Onderzoekers, academies, wetenschappelijke verenigingen en genootschappen, ˝nancierende organisaties, openbare en particuliere instellingen waar onderzoek wordt gedaan, uitgevers en andere relevante organen hebben allemaal speci˝eke verantwoordelijkheden bij het bevorderen van deze praktijken en de beginselen die eraan ten grondslag liggen. Preambule Ł Ł Ł
PAGE – 6 ============
4Goede onderzoekspraktijken zijn gebaseerd op de fundamentele beginselen van wetenschappelijke integriteit. Ze bieden onderzoekers sturing in hun werkzaamheden en wanneer zij in aanraking komen met de praktische, ethische en intellectuele uitdagingen die inherent zijn aan het onderzoeksproces. Deze beginselen zijn: Ł betrouwbaarheid bij het waarborgen van kwaliteit van het onderzoek, zoals deze tot uiting komt in het ontwerp, de methodologie, de analyse en het gebruik van middelen; Ł eerlijkheid onderzoek moet op transparante, billijke, volledige en onbevooroordeelde wijze worden ontwikkeld, uitgevoerd, getoetst, gedocumenteerd en met anderen gedeeld; Ł respect voor collega’s, deelnemers aan het onderzoek, de maatschappij, ecosystemen, cultureel erfgoed en het milieu; Ł verantwoordelijkheid voor het onderzoek van idee tot publicatie, voor het beheer en de organisatie ervan, voor opleiding, toezicht en mentorschap en de bredere impact van onderzoek. 1. Beginselen Ł Ł Ł
PAGE – 8 ============
62.3 Onderzoeksprocedures Ł Onderzoekers houden rekening met de nieuwste ontwikkelingen wanneer zij ideeën voor onderzoek ontwikkelen. Ł Onderzoekers gaan voorzichtig en weloverwogen te werk bij het ontwerpen, uitvoeren, analyseren en documenteren van onderzoek. Ł Onderzoekers maken op gepaste en consciëntieuze manier gebruik van onderzoeksfondsen. Ł Onderzoekers publiceren de resultaten en interpretaties van hun onderzoek in een open, eerlijke, transparante en nauwkeurige manier en eerbiedigen legitieme eisen betre˙ende de vertrouwelijkheid van gegevens en bevindingen. Ł Onderzoekers brengen verslag uit van de bevindingen op een manier die in overeenstemming is met de normen van de discipline en, waar van toepassing, zorgen ervoor dat de bevindingen kunnen worden gecontroleerd en gereproduceerd. 2.4 Waarborgen Ł Onderzoekers leven de gedragscodes en voorschriˆen na die relevant zijn voor hun discipline. Ł Onderzoekers behandelen het voorwerp van hun onderzoek, ongeacht of het om personen, dieren, culturele, biologische, ecologische of fysische voorwerpen gaat, met respect en zorg, en in overeenstemming met de wettelijke en ethische bepalingen. Ł Onderzoekers houden rekening met de gezondheid, veiligheid en het welzijn van de gemeenschap, van medewerkers en andere personen die bij hun onderzoek zijn betrokken. Ł In onderzoeksprotocollen wordt op gepaste wijze rekening gehouden met relevante verschillen in leeˆijd, geslacht, cultuur, religie, etnische aˇomst en sociale klasse. Ł Onderzoekers zijn zich bewust van en controleren de potentiële schade en risico’s die kunnen voortvloeien uit hun onderzoek. 2.5 Gebruik en beheer van gegevens Ł Onderzoekers en onderzoeksinstellingen en -organisaties zorgen ervoor dat alle, al dan niet gepubliceerde gegevens en onderzoeksmaterialen op passende wijze worden beheerd en behouden, en gedurende een redelijke periode veilig worden bewaard. Ł Onderzoekers en onderzoeksinstellingen en -organisaties zorgen ervoor dat de toegang tot gegevens zo open als mogelijk en zo gesloten als noodzakelijk is, indien relevant in overeenstemming met de FAIR- beginselen voor gegevensbeheer (Findable, Accessible, Interoperable and Re-usable: vindbaar, toegankelijk, interoperabel en herbruikbaar). Ł Onderzoekers en onderzoeksinstellingen en -organisaties zorgen voor transparantie over de toegang tot en het gebruik van hun gegevens en onderzoeksmaterialen.
PAGE – 9 ============
7Ł Onderzoekers en onderzoeksinstellingen en -organisaties erkennen onderzoeksdata als legitieme en citeerbare producten van onderzoek. Ł Onderzoekers en onderzoeksinstellingen en -organisaties zorgen ervoor dat in alle contracten of overeenkomsten met betrekking tot onderzoeksresultaten billijke en redelijke bepalingen worden opgenomen voor het beheer van hun gebruik, eigendom en/of bescherming uit hoofde van intellectuele eigendomsrechten. 2.6 Samenwerking Ł Alle partners in gezamenlijke onderzoeks -projecten nemen verantwoordelijkheid voor de integriteit van hun onderzoek. Ł Alle partners in gezamenlijke onderzoeksprojecten bereiken in de beginfase overeenstemming over de doelstellingen van het onderzoek en over de procedures om zo transparant en open mogelijk over het onderzoek te communiceren. Ł Alle partners bereiken aan het begin van hun samenwerking formeel overeenstemming over de verwachtingen en normen op het gebied van wetenschappelijke integriteit, de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, de bescherming van het intellectuele eigendom van de deelnemers en de procedures voor het beslechten van geschillen en eventuele gevallen van wangedrag. Ł Alle partners in gezamenlijke onderzoeksprojecten worden op gepaste wijze geïnformeerd en geraadpleegd over de inzending van de onderzoeksresultaten voor publicatie. 2.7 Publicatie en verspreiding Ł Alle auteurs zijn volledig verantwoordelijk voor de inhoud van een publicatie, tenzij anders wordt aangegeven. Ł Alle auteurs bereiken overeenstemming over de volgorde van de naamsvermelding en erkennen dat auteurs worden geacht een aanzienlijke bijdrage te hebben geleverd aan het ontwerp van het onderzoek, de verzameling van relevante gegevens of de analyse en interpretatie van de resultaten. Ł Auteurs zorgen ervoor dat hun werk op tijdige, open, transparante en nauwkeurige manier beschikbaar wordt gesteld aan collega’s, tenzij hierover andere afspraken worden gemaakt, en zijn eerlijk wanneer zij via traditionele en sociale media met het algemene publiek communiceren. Ł Auteurs erkennen op gepaste wijze belangrijk werk en intellectuele bijdragen van anderen die invloed hebben uitgeoefend op het onderzoek waarvan verslag wordt gedaan, waaronder medewerkers, assistenten en ˝nanciers, en citeren verwante werken op correcte wijze. Ł Alle auteurs maken eventuele belangencon˚icten en ˝nanciële of andere vormen van steun voor het onderzoek of de publicatie van de resultaten openbaar. Ł Auteurs en uitgevers publiceren correcties of trekken werk terug indien dit noodzakelijk is; de processen om dit te doen zijn duidelijk, de redenen worden opgegeven en auteurs die fouten na publicatie onverwijld corrigeren, worden hiervoor erkend.
PAGE – 10 ============
8Ł Auteurs en uitgevers beschouwen negatieve resultaten als even belangrijk voor publicatie en verspreiding als positieve resultaten. Ł Onderzoekers houden zich aan de hierboven beschreven criteria ongeacht of zij publiceren in abonnementstijdschriˆen, vrij toegankelijke tijdschriˆen (‚open access™) of andere, alternatieve publicatievormen. 2.8 Toetsing, evaluatie en redactie Ł Onderzoekers nemen hun rol binnen de onderzoeksgemeenschap serieus en nemen daarom deel aan collegiale toetsingen, beoordelingen en evaluaties. Ł Onderzoekers beoordelen en evalueren inzendingen voor publicatie, ˝nanciering, benoeming, promotie of beloning op transparante en verantwoorde wijze. Ł Referenten en redacteuren met een belangencon˚ict trekken zich terug uit situaties waarin beslissingen worden genomen omtrent publicatie, ˝nanciering, benoeming, promotie en beloning. Ł Referenten houden informatie geheim totdat er toestemming wordt gegeven voor vrijgave. Ł Referenten en redacteuren eerbiedigen de rechten van auteurs en indieners en vragen toestemming voordat zij gebruikmaken van de ideeën, gegevens of interpretaties die worden gepresenteerd.
PAGE – 11 ============
9Het is van cruciaal belang dat onderzoekers de kennis, methodologieën en ethische praktijken van hun vakgebied beheersen. Wanneer wetenschappers geen goede onderzoekspraktijken volgen, schenden zij hun professionele verantwoordelijkheid. Het schaadt de onderzoeksprocessen, verslechtert de relatie tussen onderzoekers onderling, ondermijnt het vertrouwen in en de geloofwaardigheid van onderzoek, leidt tot een verspilling van middelen en kan onderzoekssubjecten, gebruikers, de maatschappij of het milieu blootstellen aan onnodige schade. 3.1 Wangedrag bij het onderzoek en andere onaanvaardbare praktijken Wangedrag bij het onderzoek wordt traditioneel gede˝nieerd als het fabriceren of vervalsen van gegevens of het plegen van plagiaat bij het voorstellen, uitvoeren of reviseren van onderzoek of het verslag doen van onderzoeksresultaten: Ł fabriceren is het verzinnen van resultaten en er verslag van doen alsof ze echt zijn; Ł vervalsen is het manipuleren van onderzoeksmateriaal, apparatuur of processen om gegevens of resultaten zonder rechtvaardiging te wijzigen, achter te houden of te verwijderen; Ł plagiaat is het werk en de ideeën van anderen gebruiken zonder de oorspronkelijke bron op gepaste wijze te citeren, hetgeen een schending inhoudt van de intellectuele eigendomsrechten van de oorspronkelijke auteur(s). Deze drie vormen van schending worden als buitengewoon ernstig beschouwd omdat zij de weergave van het onderzoek aantasten, maar naast deze rechtstreekse schendingen zijn er nog andere schendingen van goede onderzoekspraktijken die de integriteit van het onderzoeksproces en van onderzoekers aantasten. Hieronder een niet-uitputtende lijst van voorbeelden: Ł auteurschap manipuleren of de rol van andere onderzoekers in publicaties bagatelliseren; Ł zelf-plagiaat, dat wil zeggen aanzienlijke delen van publicaties die een wetenschapper eerder zelf heeˆ gepubliceerd, met inbegrip van vertalingen ervan, opnieuw publiceren zonder het origineel op gepaste wijze te erkennen of citeren; Ł selectief citeren om de eigen bevindingen in een fraaier daglicht te plaatsen of om redacteuren, referenten of collega’s gunstig te stemmen; Ł onderzoeksresultaten achterhouden; Ł ˝nanciers/sponsoren de kans geven de ona˛ankelijkheid van het onderzoeksproces of van de rapportage van de resultaten in gevaar te brengen en zo vertekening in het onderzoek te introduceren of te laten gedijen; 3. Schendingen van wetenschappelijke integriteit Ł Ł Ł
85 KB – 24 Pages