Movisie • Leerpakket Wmo Competenties • Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en stellen, maar eigen verantwoordelijkheid te nemen en hun mogelijkheden te
22 pages
89 KB – 22 Pages
PAGE – 2 ============
INHOUDSOPGAVE 1. Introductie van de competentie 32. Teamopdrachten 51. Voor- en nadelen belemmerende patronen 72. De cirkel van invloed 93. Individuele actie 11 4. Leervormen 13 5. Casuïstiek 13 Voor de procesbegeleider 14 A. Algemene instructie 14B. Instructie ‚Introductie van de competentie™ 15C. Instructie opdrachten 16D. Terugkoppelingsformulier 19
PAGE – 3 ============
Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 3 van 222. Teamopdrachten 3. Individuele actie4. LeervormenVoor de procesbegeleider 5. CasuïstiekIntroductie van de competentie 1De˜nitie ‚Stimuleert verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag™ Als sociaal werker Maatschappelijke Ondersteuning stimuleer je mensen om zich niet afhankelijk op te stellen, maar eigen verantwoordelijkheid te nemen en hun mogelijkheden te benutten. Je helpt mensen om belemmerende patronen te doorbreken. Je zoekt samen naar oplossingen en daagt mensen uit tot nieuwe inzichten en ander gedrag.Individuen en hun netwerkGroepen en samenlevingAls sociaal werker Maatschappelijke Ondersteuning inspireer je mensen en hun netwerk om nieuwe wegen te bewandelen, zodat er openingen ontstaan om problemen en vragen aan te pakken. Je zet de onder-steuning in als een leerproces waarin iemand nieuwe inzichten kan ontwikkelen en zelf oplossingen kan bedenken die leiden tot de voor hen gewenste situatie.Als sociaal werker Maatschappelijke Ondersteuning inspireer je groepen om sociale kwesties vanuit verschillende invalshoeken te bekijken. Je zoekt samen met hen naar een passende en creatieve aanpak om gedeelde behoeften te realiseren en resultaten te boeken. Het eigenaarschap voor een sociale kwestie laat je bij de groep. Geef me de moedom te veranderen wat ik kan veranderenGeef me de wijsheidom te accepteren wat ik niet kan veranderenGeef me het inzichtom het verschil tussen beide te zien
PAGE – 4 ============
Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 4 van 222. Teamopdrachten 3. Individuele actie4. LeervormenVoor de procesbegeleider 5. CasuïstiekVOORBEELD Een jongere vertelt dat hij gepest wordt op school en hierdoor steeds vaker spijbelt. Om de jongere te helpen, benadert de sociaal werker de buurtsportcoach voor een oplossing. Die komt met het idee om een oudere jongen die aanvoerder is van een basketbalteam, te vragen om met de jongere te werken aan het vergroten van diens zelfvertrouwen en weerbaarheid. Zo stimuleert de jongerenwerker verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag bij de oudere jongen en ook bij de gepeste jongen, aangezien hij werkt aan het teruggaan naar school.Warming up vragen * Herken je de competentie?* Pas je de competentie al (deels) toe in jouw werk?* Hoe doe je dit?
PAGE – 5 ============
3. Individuele actie4. Leervormen1. Introductie van de competentie Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 5 van 22Voor de procesbegeleider 5. CasuïstiekDeze opdrachten doe je tijdens de teambijeenkomst. Neem de opdrachten (2), het formulier voor jouw individuele actie (3) en de leervormen (4) digitaal of op papier mee naar de bijeenkomst.Opdracht 1: Voor- en nadelen van belemmerende patronen Ieder mens heeft bepaald gedrag, gevoelens of gedachten die je eigenlijk tegen werken. Je wilt er vanaf, maar telkens val je weer terug in ditzelfde belemmerende patroon. In deze opdracht kijk je naar de voor- en nadelen van belemmerende patronen in jouw werk of privé. Ook kijk je hoe je deze patronen toch kan doorbreken.Voorbeelden van vaak voorkomende belemmerende patronen zijn: te laat komen, niet durven spreken in groepen, slecht tegen feedback kunnen, con˜icten uit de weg gaan, geen actie durven nemen etc.Het klinkt misschien raar, maar vaak levert dit gedrag je ook iets op: je voelt je veilig, zolang je niks in een groep hoeft te zeggen. Je kunt geen weerwoord krijgen van cliënten, zolang jij het con˜ict vermijdt. Mensen overtuigen zichzelf vaak dat hun belemmerende patroon niet erg is, zodat ze er niets aan hoeven te doen. Toch kan zo™n patroon vooruitgang of het bereiken van een bepaalde wens of doel erg in de weg staan. Teamopdrachten 2OPDRACHT 1
PAGE – 6 ============
3. Individuele actie4. Leervormen1. Introductie van de competentie Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 6 van 22Voor de procesbegeleider 5. CasuïstiekVOORBEELDIn een cursus ‚Beter op gewicht™ schreef een cursist de volgende voor- en nadelen op van het doorbreken van te veel eten.Voordelen CijferNadelenCijferMeer zelfvertrouwen3Geen chips meer mogen7Kleding past weer6Honger5Er beter uitzien2Je valt niet af, waar het moet1Betere gezondheid8Jojo-effect 4Totaal voordelen 19Totaal nadelen 17De trainer heeft deze informatie gebruikt om de cursist te adviseren niet minder te eten, maar wel anders om zo het hongergevoel en het jojo-effect te vermijden. OpdrachtBedenk welk belemmerend patroon (bijv. gedrag of gevoel) jijzelf hebt. Neem hier gerust even de tijd voor, want vaak zijn mensen zich niet heel bewust van hun belemmerende patronen. Schrijf in het formulier op pagina 7 in de linker kolom de voordelen van het a˜eren van dit belemmerende patroon. Wat levert het jou op als je dit gedrag a˜eert? In de rechterkolom komen de nadelen van het loslaten van dit patroon. Weeg de voor- en de nadelen door ze een cijfer van 1 t/m 8 te geven.OPDRACHT 1
PAGE – 8 ============
3. Individuele actie4. Leervormen1. Introductie van de competentie Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 8 van 22Voor de procesbegeleider 5. CasuïstiekOpdrachtWanneer je klaar bent met het invullen van het schema, zoek je een collega op bij wie jij je prettig genoeg voelt om jouw belemmerende patronen mee te bespreken en daar samen op te re˜ecteren. Neem elkaar hierin serieus, oordeel niet en ga degene met het belemmerende patroon niet overtuigen dat het allemaal best meevalt. Dat is niet het doel van deze opdracht. Bekijk samen de voor- en nadelen van jullie belemmerende patronen en be -spreek de volgende vragen:* Welke oplossingen of openingen zie je om het gedrag te doorbreken? Kijk hiervoor eventueel naar het voorbeeld op pagina 6. Uiteraard zal je niet met deze opdracht di-rect van jouw belemmerende patroon afkomen, maar het geeft je misschien wel inzicht en nieuwe oplossingsmogelijkheden.* Wat heb je daarvoor nodig? * Hoe zorg je ervoor dat je het nieuwe gedrag ook vasthoudt?Waarom deze opdracht? Deze oefening is bedoeld om jezelf te laten ervaren hoe het is om een patroon in kaart te brengen en de voor- en nadelen tegen elkaar af te wegen. Veel cliënten hebben belemmerende patronen, die hen tegenhouden om de verantwoordelijkheid te nemen voor hun situatie of probleem. Door deze belemmerende patronen lukt het hen (nog) niet om echt aan de slag te gaan met hun probleem. In deze opdracht oefen je met het in kaart brengen van jouw eigen belemmerende patroon, zodat je later deze oefening ook kunnen gebruiken in een cliëntsituatie.OPDRACHT 1
PAGE – 9 ============
3. Individuele actie4. Leervormen1. Introductie van de competentie Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 9 van 22Voor de procesbegeleider 5. CasuïstiekOPDRACHT 2Opdracht 2: De cirkel van invloedDit instrument is bedoeld om zichtbaar te maken op welke zaken jij in een situatie invloed hebt en waar jij energie van krijgt. Door de cirkel in te vullen, zie je wat je in een situatie kan beïnvloeden en veranderen, en wat buiten jouw beïnvloedingsmogelijkheden ligt. Zo kun je beter bepalen waar je wel of geen energie in wilt steken en kun je je richten op de zaken die je daadwerkelijk kan veranderen. Cirkel van invloed Cirkel van betrokkenheid Je ziet twee cirkels. De buitenste cirkel is de cirkel van betrokkenheid . Iedereen is in het leven emotioneel be-trokken bij veel zaken; zoals je werk, familie, lastige situaties, de economische crisis, oorlog etc. In de cirkel van betrokkenheid staan zaken die ons bezighouden en die we soms graag willen veranderen. Bijvoorbeeld: je wilt dat er geen economische crisis is, want je ziet dat de schulden van jouw cliënten groeien. Op veel zaken kunnen we echter geen of slechts in kleine mate invloed uitoefenen. We kunnen ons er wel druk over maken, maar vaak vreet dit alleen maar energie en levert het weinig op. In de cirkel van betrokkenheid zitten veel energiegevers (zaken die ons positieve energie geven, zoals vrienden en hobby™s), maar ook heel wat energievreters (zaken die vooral energie kosten, zoals lastige situaties en zorgvragen).Bron: Steven Covey, De zeven eigenschappen van effectief leiderschap
PAGE – 10 ============
3. Individuele actie4. Leervormen1. Introductie van de competentie Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 10 van 22Voor de procesbegeleider 5. CasuïstiekOPDRACHT 2De binnenste cirkel is de cirkel van invloed. In deze cirkel staan de zaken waar we wél invloed op kunnen uitoefe-nen; zoals je eigen gedrag, plannen, doelen, omgang met collega™s, hoe je kijkt naar dingen in het leven, waar je tijd in steekt en je eigen ontwikkeling als professional. Actieve mensen richten zich vooral op de cirkel van invloed. Ze richten zich op zaken die zij kunnen veranderen en nemen hiervoor verantwoordelijkheid. Het aanpakken van zaken, zorgt voor positieve energie en leidt vaak tot een groeiend gevoel van controle en regie. Bij cliënten zie je vaak dat ze zich passief opstellen. Ze leggen problemen bijvoorbeeld buiten zichzelf neer. In zo™n situatie richt diegene zich te veel op de cirkel van betrokkenheid. De kunst is om je met cliënten of burgers vooral te richten op zaken waar zij invloed op hebben, zodat je verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag kan stimuleren. Opdracht Teken een cirkel van betrokkenheid en een cirkel van invloed en vul deze in voor een situatie op je werk. Waar krijg jij energie van, wat vreet energie en welke zaken kun je daadwerkelijk veranderen? Als iedereen klaar is, wordt de opdracht met het hele team nabesproken. Waarom deze opdracht? Met deze opdracht maak je kennis met dit handige instrument dat je kunt inzetten in de ondersteuning van cliënten en burgers. Eenmaal in kaart gebracht waar cliënten invloed op hebben en waar zij energie van krijgen, dan wordt het makkelijker om verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag te stimuleren en hen te activeren. Je activeert hen door je te richten op zaken waar zij wél invloed op hebben en wat zij dus kunnen veranderen. Werk je met groepen dan kun je hiermee de voordelen laten zien van effectief gedrag. Richt je op zaken waar de groep invloed op heeft. Zaken waar ze energie van krijgen, waar zij een visie delen en wat zij gezamenlijk kunnen aan-pakken. Ook voor jou als professional is de cirkel van invloed handig om je bewust te worden van waar jij zelf je energie insteekt en welke zaken je daadwerkelijk kan veranderen.
PAGE – 11 ============
2. Teamopdrachten 4. Leervormen1. Introductie van de competentie Movisie Leerpakket Wmo Competenties Hoe stimuleer ik verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag? pagina 11 van 22Voor de procesbegeleider 5. CasuïstiekDoel In de aankomende 3 weken ga je aan de slag met het versterken van de competentie ‚Stimuleert verantwoorde-lijk en oplossingsgericht gedrag™. Doel is dat het een gewoonte wordt dat je inzet op het doorbreken van belemmerende patronen van cliënten en het onderzoeken van passende en creatieve aanpakken om behoeften te realiseren. Hoe Het is belangrijk dat je jezelf een concrete opdracht geeft die je leuk vindt om te doen en die jou echt iets op- levert. Heb je een cliënt bij wie je belemmerende patronen signaleert, die je samen wilt doorbreken? Hoe kun je passief gedrag bij burgers ombuigen naar een gevoel van verantwoordelijkheid? Welke vaardigheden heb je hier -voor nodig? Denk bijvoorbeeld aan het bewust inzetten van energiegevers van je cliënt of het in kaart brengen van zaken waar een groep invloed op heeft, zodat ze meer inzicht krijgen in hun eigen aandeel in zaken. Individuele actie 3
89 KB – 22 Pages