Sep 11, 2015 — In de Tussentijd… zijn de bewoners aan zet! De periode waarin de mogelijkheden worden verkend voor het Aldenhofpark en zijn brede
14 KB – 42 Pages
PAGE – 2 ============
2Colofon Uitgave gemeente Heerlen, augustus 2015 © De gemeente Heerlen heeft getracht alle rechthebbenden ten aanzien van het beeldmateriaal in deze uitgave te achterhalen. Wie van mening is recht te hebben op gebruikte afbeeldingen, kan contact opnemen met de gemeente Heerlen, afdeling communicatie, via 14045. ‚De Tussentijd™ is mede mogelijk gemaakt door de inzet van vele betrokken, enthousiaste bewoners, partners van de Brede Maatschappelijke Voorziening Aldenhof, professionals en organisaties; BplusB, Buitenom en DAT architecten. Speciale dank aan Jadoen voor het stoelenproject, een cadeau aan Aldenhof.
PAGE – 4 ============
Voorwoord 4Voorwoord Het gaat om mensen in ‚Òs Gebrook™ Hoensbroek is een bijzonder stadsdeel in Heerlen en een geliefd thuis voor meer dan 20.000 inwoners. Sinds 1982 maakt Hoensbroek deel uit van de gemeente Heerlen. In dit grotere geheel zijn de kracht en het eigen karakter van Hoensbroek goed overeind gebleven: de eigen tradities, het verenigingsleven en het mooie Kasteel Hoensbroek. Maar–. er is ook weinig geloof in eigen kunnen en verdriet om verloedering. Sinds 2011 werken de gemeente en partners structureel aan versterking van het stadsdeel. Mede dankzij deze inzet keert het positieve gevoel terug. Want bij het werk aan én in Hoensbroek gaat het niet alleen om mooie plannen voor de toekomst; het gaat om de mensen en het hier en nu. Met als doel: een mooier en sterker ‚Òs Gebrook™ – dialect voor het stadsdeel ‚Ons Hoensbroek™. Hoensbroek leeft op door de verschillende (maatwerk)projecten die voor én vooral ook met bewoners van het stadsdeel ontwikkeld worden en tot stand komen. Eén belangrijk project is de vernieuwing van de oude ‚LTS-buurt™, een buurt met veel flats, naar een nieuw ‚Aldenhofpark™. Dit ingrijpende herstructureringsproject vraagt een aanpak voor leegstand, verhuizingen en sloop en heeft dan ook een lange doorlooptijd met veel Œ voor burgers Œ onzichtbare stappen in het voortraject. De professionals zijn aan zet en de burger staat aan de zijlijn– Zo verloopt een dergelijk ‚majeur™ project meestal. Maar niet in Òs Gebrook. Om de burgers vanaf het prilste begin te betrekken bij hun Aldenhofpark is er vanaf fase één in de projectontwikkeling veel aandacht voor communicatie en draagvlak. Ook wordt er actief met bewoners en partners samengewerkt en gebouwd aan tijdelijke activiteiten, initiatieven en oplossingen. Dit parallelle project heet de ‚Tussentijd™ en groeit met name in de periode 2012-2014 uit tot een vruchtbare proeftuin voor burgerinitiatief.
PAGE – 5 ============
5Het resultaat? Òs Gebrook leeft al op voordat er ook maar één steen gelegd is. En het positieve burgerinitiatief in Hoensbroek krijgt niet alleen in eigen gemeente maar ook landelijk positieve aandacht. Daar zijn wij trots op! In dit ‚best practises™-boekje leest u meer over het project en ziet u de kleurrijke beelden van de ‚Tussentijd™. Want– zó doen wij dat in Heerlen. Peter van Zutphen Wethouder Herstructurering, Hoensbroek-Centrum. Het resultaat? Òs Gebrook leeft al op voordat er ook maar één steen gelegd is.
PAGE – 6 ============
6De Wijk De Wijk Van oudsher is de LTS-buurt een laaggelegen, drassig terrein dicht bij het centrum van Hoensbroek. Omdat de bodem zo nat is, wordt er in eerste instantie alleen maar om de oude carréhoeve de Aldenhof, die hier ooit stond, heen gebouwd. Maar in de jaren 50 en 60 groeit Hoensbroek vanwege de florerende mijnindustrie zó explosief, dat ook dit ‚natte™ deel nodig is voor de bouw van woningen. Er zijn in deze periode héél snel héél veel huizen nodig voor de mijnwerkers die vanuit alle delen van Nederland en Europa naar de Oostelijke Mijnstreek komen voor werk. Vanwege de hoge woningnood gaat kwantiteit echter vóór kwaliteit! Woningcorporaties bouwen op het terrein van de oude Aldenhof moderne, lichte en – zeker voor die tijd – ruime flats voor de kinderrijke mijnwerkersgezinnen. Ook komen er enkele individuele, particuliere woningen. Het Gezellenhuis wordt in een groot monumentaal pand aan de rand van de nieuwe buurt gehuisvest. En op het middenterrein van de buurt komt de LTS, waar lager technisch onderwijs voor de hele regio wordt gegeven. Om plaats te maken voor de school, verhuist de speeltuin ‚Het Centrum™ naar een iets hoger gelegen terrein achter de flats aan de Mgr. Nolensstraat. Een logische keuze, want op deze plek wordt van oudsher al veel gespeeld. Oude LTS Hoensbroek Oude LTS-buurt nog bewoond Speeltuin ‚Het Centrum ™ oude LTS buurt
PAGE – 8 ============
8Om een helder beeld te krijgen van de maatregelen die nodig zijn voor de LTS- buurt verricht de gemeente Heerlen in samenwerking met de woningcorporaties die er woningen verhuren een grondig onderzoek. De resultaten zijn niet goed. De arbeidsparticipatie is laag. Het aantal zorgelijke situaties, zoals woningbrand en ontruiming, neemt toe. In sommige woonblokken overheersen anonimiteit en onverschilligheid. Professionals doen goed werk maar kennen elkaar onvoldoende. En inwoners en partners voelen zich nauwelijks (actief) betrokken bij hun eigen woonomgeving. Al deze aspecten bij elkaar maken de LTS-buurt tot een kwetsbare buurt. Het is de hoogste tijd voor een toekomstplan! Het draagvlak voor ingrijpende maatregelen blijkt enorm. De LTS-buurt is klaar voor verandering. Daar wordt vanaf 2011 actief samen met de inwoners naar toe gewerkt. Maar van meet af aan is ook duidelijk dat er een lange weg te gaan is!
PAGE – 9 ============
9fiWe kwamen uit Zutphen, waar we in 1954 trouwden. Maar we hadden er geen woning. Mijn man zag een advertentie in de krant. Ze zochten mijnwerkers voor de Zuid-Limburgse mijnen. We zijn in de LTS-buurt in een flat gaan wonen met in het achterhoofd de gedachte dat we nog altijd konden verhuizen naar een eengezinswoning. Maar we zijn nooit weggegaan. Vanaf dag één voelde ik me er thuis. Als het niet afgebroken hoefde te worden, woonde ik er nu nog. Maar we kunnen niet stil blijven staan, Hoensbroek moet in ontwikkeling blijven. Ik woon nu heerlijk aan de Marktstraat. Alleen op het moment toen de afbraak van de flats begon en de eerste ‚hap™ eruit werd genomen, heb ik wel even een traantje weggepinkt.fl Fenny Spijker woonde 53 jaar in de Mgr. Nolensstraat ‚We kunnen niet stil blijven staan, Hoensbroek moet in ontwikkeling blijven™
PAGE – 10 ============
10Het BeginHet BeginDe gemeente wil de problemen in de LTS-buurt samen met partners en bewoners aanpakken. Er komen maatregelen om de veiligheid te verbeteren en sterkere buurtnetwerken (tussen professionals) op te richten. En met het oog op het dalend aantal kinderen komt er een plan om de basisscholen in de buurt samen te voegen. De woningcorporaties werken actief mee. Zij intensiveren het beheer van hun woningbezit en voeren acties uit om de leefbaarheid in de buurt te verbeteren. Tegen de achtergrond van deze aanpak onderzoekt de gemeente de mogelijkheden voor de bouw van een brede maatschappelijke voorziening (BMV). Deze zou dan komen op de plek van de oude LTS. Maar lukt het om alle partijen warm te krijgen voor de intensieve samenwerking die nodig is om van een brede maatschappelijke voorziening een succes te maken? En kan zo™n multifunctioneel gebouw het verschil maken in een omgeving vol verouderde portiek-etagewoningen waar veel ‚multi-problem™ gezinnen wonen? Waar een sub-wooncultuur de ‚normale™ bewoning overheerst? Het antwoord is nee! De LTS-buurt is een verouderde, kwetsbare buurt geworden, met weinig samenhang en een beperkt toekomstperspectief. Dat verander je niet met één nieuw gebouw. Het moet anders. Er is meer nodig. Een nieuwe manier In het voorjaar van 2011 besluit de gemeente om op een andere manier naar de LTS- buurt te kijken. Wat is en gaat goed? Welke kwaliteiten kunnen we benutten om de buurt een realistische toekomst te bieden? En welke rol kan een brede maatschappelijke voorziening hierin vervullen? De ligging van de LTS-buurt is bijvoorbeeld goed, aan de rand van het centrum van Hoensbroek. En nog zo™n belangrijk pluspunt: alle maatschappelijke partners willen meewerken aan verbetering. Samen met twee woningcorporaties, Woonpunt en De Voorzorg, wordt de buurt als ‚transformatiegebied™ benaderd. Vanaf dat moment gaat het ineens snel. Als je een plan voor een buurt doordacht, integraal en samen met partners aanpakt, valt er duidelijk een wereld aan mogelijkheden te winnen.
PAGE – 11 ============
11Nieuwe energie Toch komt het plan er niet meteen. De eerste fase staat in het teken van visies verkennen, elkaar vinden op hoofdlijnen en krachten bundelen. Er worden veel gesprekken gevoerd en nog belangrijker: er wordt naar elkaar geluisterd. Er ontstaat vertrouwen en een basis waarop de wensen voor de buurt op een organische manier kunnen uitgroeien tot een breed gedragen plan van aanpak op sociaal, fysiek èn economisch gebied. Stedenbouwkundigen krijgen de opdracht om dit basisplan grof te vertalen naar de wijk. Echter, met de nadrukkelijke wens om álle beperkingen, zoals bijvoorbeeld grondposities, los te laten. De LTS-buurt en het toekomstige Aldenhofpark, dat in concept langzaam vorm krijgt, vragen om kwaliteit en een (groene) toegevoegde waarde voor het centrum van Hoensbroek. De eerste schetsen laten veel sloop zien in combinatie met de bouw van een kleiner aantal nieuwe woningen. Geen etagewoningen maar gezinswoningen en andere woningtypes. De schetsen geven nieuwe energie. Er is durf, drive en inspiratie.
14 KB – 42 Pages