digitale communicatie de overheidsinstantie verantwoordelijk is, dat je de Bijvoorbeeld een pdf uit 2016 waarin staat hoe je je kan inschrijven of.
260 KB – 40 Pages
PAGE – 3 ============
Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie: wie doet wat? | 3 Inhoud1 Inleiding 5 2 Digitale toegankelijkheid en functiebeperkingen 63 Wetgeving 74 Toegankelijkheidsverklaring 85 Organisatiebrede aanpak 106 Toezicht en handhaving 117 Conformiteit: grip en transparantie 128 Misverstanden 139 Betrekken van ervaringsdeskundigen 14Hoe kun jij in jouw rol bijdragen? 16 Bestuurder of manager 17 Beleidsmedewerker 19 Jurist of compliance manager 20 Inkoper 22 Initiator van projecten of product owner 24 Documentenmaker of -beheerder 26 Contentspecialist of redacteur 28 Communicatieadviseur 31 Eigenaar huisstijl of vormgever 32 ICT-adviseur 34 Ontwikkelaar of tester 36 HR-adviseur of opleidingsadviseur 38Werk samen voor grip op toegankelijkheid! 39
PAGE – 5 ============
Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie: wie doet wat? | 5 1 Inleiding Het webteam, de communicatieafdeling of de ICT-afdeling kunnen niet in hun eentje zorgen voor digitale toegankelijkheid. Daarvoor is de hele organisatie nodig. Van hoger management, juristen, inkopers en vormgevers tot HR-adviseurs, trainers, redacteuren en testers. In deze publicatie lees je wat je moet weten en regelen om de informatie en diensten van jouw organisatie toegankelijker te maken.Er worden 12 rollen onder de loep genomen. Zoek op wat jij vanuit jouw functie moet weten en doen. Bepaal welke stappen jij kunt ze˜en en de vervolgstappen die daaruit voortkomen. Misschien combineer je meerdere rollen of zijn sommige werkgebieden in jouw organisatie verder opgesplitst. Zoek dan de samenwerking op.
PAGE – 6 ============
6 | Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie: wie doet wat? 2 Digitale toegankelijkheid en functiebeperkingenDigitale toegankelijkheid gaat erover dat digitale informatie en diensten even bruikbaar zijn voor mensen met een functiebeperking als voor mensen zonder functiebeperking. Denk aan gebruikers die doof, slechthorend, blind, slechtziend of kleurenblind zijn. Maar ook aan mensen die autistisch zijn, dyslexie hebben of een kort werkgeheugen. En aan iedereen die geen muis of touchscreen kan gebruiken omdat ze bijvoorbeeld een motorische beperking hebben, trillen of om een andere reden het toetsenbord of andere apparatuur moeten gebruiken. Maar ook zonder functiebeperking is toegankelijke informatie gewenst. Zo kun je een ˜lmpje met ondertiteling in de stiltecoupé van de trein of in de kantoortuin begrijpen en is goed contrast pre˚ig als je buiten bent. Daarnaast is informatie beter vindbaar en doorzoekbaar voor gebruikers en zoekmachines, als het goed toegankelijk is gemaakt. Bij digitale informatie en diensten kun je denken aan websites, apps en documenten. Overheidsinstanties zijn bij wet verplicht om alle websites van de organisatie, websites waar de organisatie aan meebetaalt of mede opdrachtgever voor is, toegankelijk(er) te maken. De verplichting geldt ook voor digitale documenten die online gepubliceerd worden, voor mobiele apps en op termijn ook voor intranet.
PAGE – 8 ============
8 | Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie: wie doet wat? 4 Toegankelijkheidsverklaring Het online publiceren van een actuele toegankelijkheidsverklaring is verplicht. Deze verklaring moet gemaakt zijn volgens het o˛ciële model en geaccordeerd zijn door een bestuurder of tekenbevoegde.De verklaring bevat: 1. Naam overheidsinstantie en naam website of app. 2. Scope van de verklaring:a. Welke onderdelen van de websites zijn onderzocht (en welke niet). b. Omvat het onderzoek alle verplichte toegankelijkheidseisen.3. Link naar volledig onderzoek op digitale toegankelijkheid.4. De afgesproken standaard (zie: Standaarden op de volgende pagina):a. Afwijkingen van de toegankelijkheidsnorm, met gevolg voor mensen met een functiebeperking, oorzaak, maatregelen, planning en alternatieven. b. Benoeming van niet-technische issues die toegankelijkheidsproblemen veroorzaken met oorzaak, gevolg, alternatief, maatregel en planning . 5. Feedbackmechanisme voor het melden van een klacht en de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij de ombudsfunctionaris voor als een klacht door de overheidsinstantie niet of niet goed wordt opgepakt. 6. Status die aangee˝ in hoeverre de organisatie ‚in control™ is (zie: Toegankelijkheidstatus op de volgende pagina). 7. Accordering door bestuurder of tekenbevoegde.Daarnaast moet een overzicht gepubliceerd worden met alle toegankelijkheidsverklaringen van een organisatie. Via deze weg kan een toezichthouder of een gebruiker informatie vinden over de toegankelijkheid van alle websites, interne websites, apps en de digitale documenten van een overheidsinstantie. Voor meer informatie zie digitoegankelijk.nl/verklaring of stel een volledige verklaring op via toegankelijkheidsverklaring.nl. Tip: Voor meer informatie zie: digitoegankelijk.nl/verklaring of stel een volledige verklaring op via: toegankelijkheidsverklaring.nl
PAGE – 9 ============
Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie: wie doet wat? | 9 Toegankelijkheidsstatus In de toegankelijkheidsverklaring moet de status van de website of app worden ingevuld:Ł Voldoet volledig , met onderzoeksresultaten conform de onderzoeks methode WCAG-EM of een gelijkwaardige gedocumenteerde evaluatie methode voor de toegankelijkheidsstandaard WCAG 2.1[ 1]. De organisatie is dan ‚in control.™ Ł Voldoet gedeeltelijk , met onderzoeksresultaten conform WCAG-EM of een gelijkwaardige gedocumenteerde evaluatiemethode voor WCAG 2.1. Daarnaast zijn benoemd: afwijkingen van WCAG 2.1 AA, gevolgen voor verschillende mensen met een functiebeperkingen, maatregelen, alternatieven en een planning voor de maatregelen. De organisatie is dan ‚in control™. Ł Eerste maatregelen genomen. Onderzoek conform WCAG-EM – of een gelijkwaardige gedocumenteerde evaluatiemethode voor WCAG 2.1 – is gepland, maar nog niet uitgevoerd.Ł Voldoet niet . Er zijn geen onderzoeksresultaten of onderzoeksresultaten zijn niet volledig, actueel of juist. Er is nog geen onderzoek gepland. Standaarden Een aantal standaarden noemen we met name: Ł EN 301 549: Europese standaard voor toegankelijke ICT-producten en -diensten. In het Tijdelijk Besluit Digitale toegankelijkheid staat dat overheidsinstanties deze standaard moeten gebruiken om hun websites en apps toegankelijk te maken. In EN 301 549 is WCAG opgenomen. Ł WCAG 2.1 is een standaard van het World Wide Web Consortium (W3C) en geldt wereldwijd als de standaard voor webtoegankelijkheid. Het niveau waaraan overheidsinstanties moeten voldoen is AA. Dat betekent dat voldaan moet worden aan zowel de eisen op niveau A als op niveau AA.Ł WCAG-EM is de evaluatiemethode van het W3C. Hierin staat de methode beschreven om een website te toetsen op conformiteit met WCAG. Onderzoeksresultaten waarmee je een toegankelijkheids verklaring onderbouwt zijn gebaseerd op WCAG-EM of een gelijkwaardige gedocumenteerde evaluatiemethode voor WCAG 2.1 .1 De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) versie 2.1 op niveau AA zijn opgenomen in de Europese norm EN 301 549. WCAG 2.1 is een speci˜catie van het World Wide Web Consortium (W3C) en geldt wereldwijd als de standaard voor webtoegankelijkheid.
PAGE – 10 ============
10 | Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie: wie doet wat? 5 Organisatiebrede aanpak Grip krijgen op digitale toegankelijkheid vraagt om een organisatiebrede aanpak. Om alle medewerkers te bereiken en om te voldoen aan we˚elijke verplichtingen, is steun en een strategie van hoger management nodig. De strategie wordt uitgewerkt in beleid en randvoorwaarden.Wat in de ene organisatie werkt, is niet per de˜nitie een succesvolle aanpak in een andere. Verbind daarom mensen en stel (samen) een roadmap op. Belangrijke succesfactoren zijn onder andere:1. Er is steun van het management; 2. Er is een eindverantwoordelijke voor digitale toegankelijkheid;3. Er zijn verantwoordelijkheden vastgelegd voor speci˜eke processen; taken en deelonderwerpen. Kennisopbouw en documentatie zijn hier belangrijk;4. Toegankelijkheid is opgenomen in processen en er wordt structureel budget en capaciteit gereserveerd:5. Digitale toegankelijkheid is een onderdeel van het inkoopproces en er wordt onderzocht of en hoe aantoonbaar wordt voldaan aan de contractueel vastgelegde eisen; Ook is afgesproken wat de vervolgstappen zijn bij niet voldoen;6. De organisatie inventariseert welke websites, documenten, apps, systemen en intrane˚en de organisatie beheert en wat de toegankelijkheidsstatus van ieder kanaal is. Op basis hiervan wordt een actieplan vastgesteld; 7. De organisatie werkt met toegankelijkheidsverklaringen en maakt een actieplan per dienst of product.
PAGE – 11 ============
Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie: wie doet wat? | 11 6 Toezicht en handhaving Toezichthouders kunnen met een toegankelijkheidsverklaring zien of een organisatie ‚in control™ is. Dat betekent dat duidelijk is welke digitale informatie en diensten de organisatie aanbiedt, wat de toegankelijkheidsstatus is van ieder digitaal kanaal en welke maatregelen gepland zijn ter verbetering. Toezicht vindt plaats volgens bestaande toezichtsbevoegdheden, structuren en instrumenten:Bestuursorganen met een toezichthoudende rol binnen een bestuurslaag controleren of de organisatie de we˚elijke verplichting nalee˝. Dit noemen we horizontale controle. Bijvoorbeeld de gemeenteraad houdt toezicht op de toegankelijkheid van de websites, apps, interne websites en documenten van de gemeente. Via interbestuurlijk toezicht door een hogere overheidsorganisatie wordt gecontroleerd of het horizontaal toezicht voldoende e˙ectief is. Dit wordt ook wel verticaal toezicht genoemd. De hogere overheidsinstantie kan uiteindelijk ingrijpen (‚indeplaatsstelling™) wanneer in strijd wordt gehandeld met het recht, het algemeen belang of bij taakverwaarlozing. Interbestuurlijk toezicht wordt uitgevoerd door provincies en ministeries. Deze delen hun bevindingen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de (mate van) naleving door overheidsinstanties. Over de voortgang rapporteert het ministerie jaarlijks aan de Tweede Kamer en elke drie jaar aan de Europese Commissie.Er is geen geldelijke boete of straf, maar wel een bestuurlijk risico voor verantwoordelijke bestuurders als ze geen maatregelen nemen om grip te krijgen op digitale toegankelijkheid of geen deugdelijke verklaring publiceren voor toezichthouders. Ook kan het niet voldoen aan wetgeving zorgen voor negatieve pers en reacties van belangengroepen.
260 KB – 40 Pages