De enquête geeft vooral een beeld van de positie van operationele werkers bij luchtvaartmaatschappijen, beveiligingsbedrijven en afhandelingsbedrijven. Schiphol
191 KB – 19 Pages
PAGE – 2 ============
201059 COLOFON Uitgave: FNV Tekst: Dirk Kloosterboer Redactie: Salim Mohamed Nur Vormgeving: Fausto Eletto Fotogra˜e/stock: Stock Druk: Repro FNV Oplage: 20 Order: 201059 DISCLAIMER Alhoewel dit document met de grootste zorg is samengesteld, kunnen onbedoeld fouten z˚n achtergebleven en kunnen geen rechten worden ontleend aan de inhoud. FNV © 2020
PAGE – 3 ============
Werken op Schiphol | 3BESPREKING Dit rapport geeft op basis van een enquête onder 1135 werkers een beeld van het werk op de Nederlandse luchthavens, en met name op Schiphol. Werkers geven aan hoe z˚ de arbeidsomstandig -heden ervaren. Ook gaan ze in op veiligheidsrisico™s, en natuurl˚k op de gevolgen van de coronacrisis. De enquête geeft vooral een beeld van de positie van operationele werkers b˚ luchtvaartmaatschapp˚en, beveiligingsbedr˚ven en a˛andelingsbedr˚ven. Schiphol heeft een unieke positie heeft in Europa. Overal in de luchtvaart is scherpe concurrentie, maar Schiphol gaat hierin nog verder dan andere luchthavens. De Schiphol Group doet alles om de kosten te drukken door bedr˚ven met elkaar te laten concurreren. Schiphol heeft dan ook de laagste luchthaventarieven van de grote Europese luchthavens. Nergens moeten zoveel beveiligings- en a˛andelingsbedr˚ven met elkaar concurreren. De a˛andelingsmarkt is nauwel˚ks gereguleerd in vergel˚king met andere Europese luchthavens. Het aandeel lowcostmaatschapp˚en is hoger dan op andere grote luchthavens, wat zorgt voor pr˚sdruk b˚ concurrenten en b˚ a˛andelingsbedr˚ven. Dit alles kan niet los worden gezien van het feit dat er op Schiphol veel veiligheidsincidenten plaatsvinden, vooral b˚ grondoperaties.[1] Op dit moment staat de luchtvaart in het teken van de coronacrisis. In oktober 2020 was het aantal vluchten op Schiphol ruim de helft lager dan in oktober 2019; het aantal passagiers zelfs ruim 80 procent lager. Zoals een respondent opmerkt: fiHet zo roerige Schiphol is niet meer. Je kan de vogeltjes horen ˝uiten.fl Het e˙ect op de werkdruk is verschillend. Sommige respondenten ervaren meer werkdruk dan normaal. Veel collega™s z˚n ontslagen of hebben zich ziek moeten melden. De coronavoorschriften brengen extra werkzaamheden met zich mee. Ook hebben werkers vaker te maken met agressieve passagiers. Maar er z˚n ook respondenten die juist zeggen dat de werkdruk t˚del˚k is weggevallen. Ze zeggen dat ze eindel˚k de kans hebben om enigszins te herstellen. Tegel˚k maken ze zich zorgen wat er gebeurt als de luchtvaart weer gaat groeien en de werkdruk wordt opgevoerd. Ook wordt gewaarschuwd dat door de reorganisaties veel vakkennis verdw˚nt. Dit kan een probleem vormen als de luchtvaart weer aantrekt. Het onderzoek laat het beeld zien van een sector die rooˆouw pleegt op de gezondheid van werknemers. Luchthavenwerkers staan op grote schaal bloot aan ongezonde arbeidsomstandigheden zoals inademen van stof en uitlaatgassen (inclusief jet blast), zware voorwerpen duwen, tillen en trekken, lawaai en ongezonde roosters. De scores voor de burn-out die werkers ervaren z˚n erg hoog. Een groot deel van de respondenten maakt melding van veiligheidsincidenten. Een veelvoorkomend probleem z˚n agressieve passagiers. Daarnaast worden veel veiligheidsincidenten op het platform gemeld, variërend van hard r˚den tot aanr˚dingen met tankauto™s en aanr˚dingen waarb˚ schade ontstaat aan vliegtuigen. De Inspectie Leeˆaarheid en Transport benadrukt de ernst van dit soort incidenten: fiVoertuigen en grondmateriaal voor het a˛andelen van vliegtuigen op de grond (Ground Support Equipment, GSE) kunnen t˚dens het grondproces schade aan vliegtuigen veroorzaken. Dat kan een groot risico vormen t˚dens de vlucht.fl[2] In de luchtvaart wordt veel belang gehecht aan een open veiligheidscultuur waarin werkers worden aangemoedigd om eventuele veiligheidsproblemen te melden. Deze veiligheidscultuur kr˚gt relatief veel aandacht b˚ vliegend en technisch personeel, maar veel minder b˚ (overig) grondpersoneel. Zo zou het vanzelfsprekend moeten z˚n dat managers veiligheid belangr˚ker vinden dan snelheid. Toch zegt maar 40 procent van de respondenten b˚ a˛andelingsbedr˚ven dat hun managers er zo over denken, en b˚ beveiliging is dat percentage nog lager (32 procent). Ook is er volgens respondenten vaak sprake van een blame culture: als er iets mis gaat, gaan ze op zoek naar iemand die ze de schuld kunnen geven. Volgens veel respondenten zegt de werkgever belang te hechten aan veiligheidsmeldingen, maar worden die vaak genegeerd of hoor je niets meer terug. Al met al schetsen de antwoorden van respondenten een zorgel˚k beeld van de veiligheidscultuur, met name op de grond. Dat kan weer gevolgen hebben voor de vliegveiligheid. 201059
PAGE – 4 ============
4 | Werken op Schiphol Tegel˚k z˚n er grote verschillen tussen groepen respondenten onderling. Uit de antwoorden van cabinepersoneel komt een relatief gunstig beeld naar voren van de veiligheidscultuur. B˚ grondpersoneel van luchtvaart- maatschapp˚en is het beeld al negatiever. De grootste problemen worden echter gerapporteerd op plekken waar het werk is uitbesteed: b˚ a˛andelings- en beveiligingsbedr˚ven. Datzelfde patroon zien we ook terug als het om een ander onderwerp gaat: respondenten die b˚ een a˛andelingsbedr˚f werken melden veel vaker dat het ze afgelopen jaar slachto˙er z˚n geweest van een arbeidsongeval, dan respondenten die b˚ de grondafdeling van een luchtvaartmaatschapp˚ werken. Op dit moment staan luchtvaartwerkers bloot aan risico™s om besmet te raken met corona. De FNV heeft eerder aan de bel getrokken over de zorgen die met name onder beveiligingspersoneel leven, b˚voorbeeld omdat mensen die ziek z˚n of een test afwachten toch onder druk worden gezet om te bl˚ven werken. Die zorgen worden in het huidige onderzoek bevestigd. Daarnaast bl˚kt dat er veel ontevredenheid en wantrouwen is over de informatie die werkgevers verstrekken. De luchtvaart is door de overheid aangemerkt als vitaal proces. We hebben aan respondenten gevraagd of z˚ waardering kr˚gen voor het feit dat z˚ dit proces draaiend houden. Een ˝ink deel van de respondenten zegt hiervoor helemaal geen waardering te kr˚gen, en voor zover dit wel zo is, kr˚gen respondenten die waardering vooral van collega™s. Een groot deel van de respondenten onder het cabinepersoneel zegt ook waardering te kr˚gen van hun werkgever, maar b˚ de overige groepen is dat beduidend minder het geval. FNV Schiphol hanteert vast, veilig, 14 als uitgangspunten voor een gezonde en toekomstbestendige luchtvaartsector: vaste banen en gezonde roosters; veiligheid voorop; en een eerl˚ke beloning van minstens 14 euro per uur. Rond tachtig procent van de respondenten steunt de uitgangspunten vast en veertien; voor het uitgangspunt dat veiligheid op één moet staan is de steun b˚na unaniem. Zoals een respondent opmerkt: fiDeze 3 eisen l˚ken me erg geschikt om samen voor op te trekken.fl HET ONDERZOEK LEIDT TOT DE VOLGENDE CONCLUSIES: Ł De luchtvaart is op dit moment niet klaar voor een veilige herstart of om op een veilige manier verder te groeien. De problemen rond de veiligheidscultuur z˚n te ernstig. Hier wreekt zich dat kritische rapporten over de luchtvaartveiligheid in relatie met arbeidsomstandigheden op de grond jarenlang in de bureaulade z˚n verdwenen.[3] Ł Het onderzoek toont aan dat de problemen met de veiligheidscultuur het grootst z˚n op plekken waar het werk is uitbesteed, namel˚k de a˛andeling en de beveiliging. Dit z˚n de plekken die het meest blootstaan aan de race naar beneden in de luchtvaart. Om een basis te leggen voor een gezonde veiligheidscultuur is het noodzakel˚k om sociale vestigingsvoorwaarden te introduceren waar alle bedr˚ven die actief z˚n op de luchthaven aan gebonden z˚n. Deze voorwaarden moeten gebaseerd z˚n op de uitgangspunten vast, veilig, 14.
PAGE – 5 ============
Werken op Schiphol | 5ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN EN WERKDRUK AAN RESPONDENTEN IS GEVRAAGD WELKE OMSTANDIGHEDEN VAN TOEPASSING ZˇN OP HUN WERK. Luchthavenwerkers staan op grote schaal bloot aan ongezonde arbeidsomstandigheden zoals inademen van stof en uitlaatgassen, zware voorwerpen duwen, tillen en trekken, lawaai en ongezonde roosters. De gerapporteerde blootstelling aan stof en uitlaatgassen is onaanvaardbaar hoog. De mate waarin respondenten klachten aan rug, nek en schouder rapporteren is reden tot zorg; nader onderzoek is hard nodig. Een speci˜ek probleem is het werken in de uitlaatgassen van vliegtuigen: fiWanneer de vliegtuigen op het A platform de motoren starten blazen ze de kerosine dampen recht het vrachtgebouw in. Wat in m˜n ogen echt compleet onnodig is. En heel simpel te verhelpen isfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiWerken in de Jetblast van vliegtuigen t˜dens Pushback en taxiënfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiHet komt te vaak voor dat w˜ in de Jetblast van opstartende en taxiënde vliegtuigen staan te werken op de Gate!fl (luchtvaartmaatschapp˚). Een respondent merkt op dat het door de crisis moeil˚ker wordt om je in te zetten voor gezonde werkomstandigheden: fiHeb me alt˜d ingezet voor de roet en f˜nstof problematiek, maar ben bang dat het trekken aan een dood paard wordt, er haken alt˜d veel collega™s af omdat ze bang z˜n voor hun baan!™ (luchtvaartmaatschapp˚) Procent Tijdens mijn werk adem ik stof in Tijdens mijn werk adem ik uitlaatgassen in Tijdens mijn werk til ik zware voorwerpen Tijdens mijn werk duw/trek ik zware voorwerpen Tijdens mijn werk verricht ik veel herhalende bewegingen Tijdens mijn werk heb ik te maken met trillingen Tijdens mijn werk heb ik last van lawaai Mijn werk is steeds hetzelfde Ik werk in ploegendienst of wisseldienst Ik werk wel eens ‚s nachts Geen van alle Selecteer s.v.p. alles wat van toepassing is op jouw werk: 01020304050607080
PAGE – 6 ============
6 | Werken op Schiphol De onderstaande tabel geeft een overzicht van oorzaken van werkdruk. Verschillende omstandigheden kunnen werkdruk veroorzaken. Z˚n de volgende omstandigheden van toepassing op jouw werk? Werkdruk wordt op dit moment vooral veroorzaakt doordat te weinig mensen worden ingepland en doordat er extra werkzaamheden z˚n in verband met corona. Het inwerken van uitzendkrachten en stagiaires speelt momenteel een minder grote rol omdat die juist massaal op straat z˚n gezet. Ook de mate waarin respondenten werkdruk ervaren wordt beïnvloed door de crisis. Bovenstaande drie vragen meten werkdruk. De scores z˚n op zich niet uitzonderl˚k hoog. De opmerkingen van respondenten laten echter zien wat er schuil gaat achter de c˚fers. Aan de ene kant z˚n er mensen die minder werkdruk ervaren vanwege de crisis. Wel klinkt in hun opmerkingen soms zorg door over wat er gebeurt als de luchtvaart weer op gang komt: fiWerkaanbod ˚uctueert zeer sterk de laatste t˜d, hierdoor is het hollen of stilstaanfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiIk werk aan boord. Daar hebben we piekmomenten qua belasting, met name instappen. Daarna is het tegenwoordig super rustig, tenz˜ er een incident is. Verder doen we door en vanwege corona maar weinigfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiW˜ hebben beveiligingstaken waardoor het werk niet echt heel zwaar is. Het z˜n vaak even korte momenten dat het druk is. Maar over het algemeen is het goed te doen. Maar ik zie m˜n collega™s in de vrachtloodsen en op het platform het wel zwaar hebbenfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiHet moet sowieso anders. Dit jaar telt overigens niet echt mee, want druk is het niet. Maar alsnog zitten er wel eens dagen b˜ dat er te weinig medewerkers worden ingeroosterd en je op 3 plekken tegel˜k moet z˜nfl (a˛andelingsbedr˚f). fiDoor het wegvallen van veel werk/vliegbewegingen valt er heel veel werkdruk weg. M.n. de geestel˜ke belasting is stukken minder en dat merk je aan de mensen. Ze z˜n ˛tter, minder geprikkeld, relaxter (ook in omgang met derden/klanten/reizigers). Ook lichamel˜ke klachten z˜n stukken minder doordat er meer rust voor je lichaam is en ook nog wel eens vaker pauze en vaak geen volledige 8-urige diensten. Corona is helaas desastreus voor onze branche, maar voor de gezondheid (qua werk, niet v.w.b. het virus) is het een soort heerl˜ke verademing na een lange periode van meer, meer meer voor hetzelfde of minderfl (beveiligingsbedr˚f). Nooit Soms Vaak Alt˚d Moet je erg snel werken? 10.3 62.4 22.5 4.7 Moet je heel veel werk doen? 8.5 60.6 27.4 3.5 Moet je extra hard werken? 15.0 63.6 19.1 2.2 Er z˚n te weinig mensen voor de hoeveelheid werk Soms worden er te weinig mensen ingepland Extra werkzaam- heden als gevolg van voorschriften rond covid-19 Inwerken t˚del˚ke krachten, uit- zendkrachten en/of stagiaires kost extra t˚d Niet van toepassing Other 26,7% 38,9% 32,9% 14,2% 24% 4,4%
PAGE – 8 ============
8 | Werken op Schiphol Aan boord z˚n er extra werkzaamheden: fiEnquêtes uitdelen aan boord, desinfectie uitdelen aan boord. Dit z˜n nu extra werkzaamheden i.v.m. COVID. Daardoor te gehaast werken waardoor fouten/ongelukken kunnen ontstaanfl (luchtvaartmaatschapp˚). In de vragenl˚st z˚n twee items opgenomen uit de burn-out schaal van het NEA. Hieronder wordt de score van Schipholwerkers vergeleken met de gemiddelde score in het NEA. Respondenten ervaren veel ernstiger burn-out versch˚nselen dan de gemiddelde werknemer in Nederland. Van de respondenten zegt 3 procent de afgelopen 12 maanden slachto˙er te z˚n geworden van een arbeidsongeval en 8 procent getuige te z˚n geweest van een arbeidsongeval. Opmerkel˚k is dat respondenten die b˚ een ona˛ankel˚k a˛andelingsbedr˚f werken vaker melden dat ze slachto˙er z˚n geworden van een arbeidsongeval (7 procent) dan respondenten die b˚ de grondafdeling werken van een luchtvaartmaatschapp˚ (2 procent). Aan respondenten is gevraagd of ze met gezondheidsklachten kampen. WIL JE VAN DE VOLGENDE LANGDURIGE ZIEKTEN EN AANDOENINGEN AANGEVEN OF JE DIE HEBT OF IN DE AFGELOPEN 12 MAANDEN HEBT GEHAD? Respondenten rapporteren vooral rug-, nek- en schouderklachten. Speci˜ek aan cabinepersoneel is gevraagd of z˚ zich zorgen maken over de luchtkwaliteit aan boord. Het merendeel van geeft aan zich inderdaad zorgen te maken over de luchtkwaliteit aan boord. Gemiddeld hebben respondenten de afgelopen 12 maanden 17.7 werkdagen verzuimd. Veel respondenten vermelden in de toelichting dat ze zich ziek hebben moeten melden vanwege corona. Het wordt niet alt˚d makkel˚k gemaakt om je ziek te melden. fiDurf niet snel ziek te melden. Arbo dienst belt al snel en je bent bang dat je je collega™s in de steek laat met heftige dagen. Ook is het bedr˜f dwingend om weer snel te komen werkenfl (passagiersondersteuning). Dit thema komt nader aan bod in het hoofdstuk Corona en gezondheid. 012345Gemiddelde score op burnoutitems, Schiphol Survey vergeleken met NEA Schiphol Survey NEAburnout 3burnout 2COPD, chronische bronchitis, longemfyseem Ernstige of hardnekkige aandoening van de rug, inclusief hernia Andere ernstige of hardnekkige aandoening van de nek of schouder Hartinfarct Ernstige hart- aandoening zoals hartfalen of angina pectoris Hartritme- stoornissen, zoals boezem- ˜brilleren Zeg ik liever niet Other 5,7% 13,2% 17,6% 0,6% 0,5% 2,5% 10,2% 29,3%
PAGE – 9 ============
Werken op Schiphol | 9VEILIGHEIDSCULTUUR Aan respondenten is gevraagd of er de afgelopen 12 maanden veiligheidsincidenten of -voorvallen z˚n geweest op hun afdeling. Veel respondenten zeggen dat ze te maken hebben met agressieve passagiers. Vaak heeft dit te maken met coronamaatregelen, maar ook drank speelt een rol. Los van de veiligheidsrisico™s die hieraan z˚n verbonden, vooral wanneer incidenten zich voordoen t˚dens een vlucht, roepen de resultaten ook de vraag op of werkgevers hun werkenden wel voldoende beschermen tegen de ‚klant als koning™. De bescherming van werkers moet in orde z˚n; dit hoort b˚ goed werkgeverschap. fiBoze passagiers dat het allemaal zo lang duurt, daardoor spuugde h˜ naar m˜fl (passagiersbegeleiding). fiMet passagiers meerdere gevallen. Meestal als passagiers te laat z˜n, dronken of te agressieffl (beveiligingsbedr˚f). fiWekel˜ks z˜n er agressieve passagiers, maar die heb je alt˜d. Vooral nu met de corona, terw˜l je je dan afvraagt waarom de passagier überhaupt gaat vliegenfl (a˛andelingsbedr˚f). W˜ hebben b˜na dagel˜ks te maken met dronken/agressieve pax (beveiligingsbedr˚f). fiPassagiers z˜n gestrest en/of zenuwachtig door Corona. Reageren daardoor soms anders, heftiger dan normaal. Dit zorgt regelmatig voor vervelende situaties aan boordfl (luchtvaartmaatschapp˚). Er z˚n ook veel respondenten die veiligheidsincidenten op het platform melden. Vooral b˚ a˛andelingsbedr˚ven en b˚ grondafdelingen van luchtvaartmaatschapp˚en komt dit veel voor. Dit varieert van hard r˚den tot ongelukken. fiT˜dens het achteruit r˜den met dienstvoertuig tegen een betonblok gereden wat er niet hoort te staanfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiBagage kar, water/waste truck onder een deur die nodig zou kunnen z˜n b˜ evacuatiefl (luchtvaartmaatschapp˚). Procent Ordeverstorende passagier Aanrijding met schade grondmaterieel Aanrijding met schade aan vliegtuig Auto rijdt onder vliegtuigvleugel door Oversteken van de vliegtuigopstelplaats tijdens de pushback Onjuiste a˜akening van het vliegtuig Te hard rijden Onjuiste onderhoudsa˚andelingen aan het vliegtuig Het blokkeren van noodvoorzieningen Nalatigheid OtherZijn er op jouw afdeling, voor zover je weet, de afgelopen 12 maanden veiligheidsincidenten of voorvallen geweest? 01020304050
PAGE – 10 ============
10 | Werken op Schiphol fiGebeuren elke dag weer i.v.m. de werkdrukfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiStress op het platform. Iedereen heeft haastfl (luchtvaartmaatschapp˚). B˚ aanr˚dingen op het platform kan zichtbare of onzichtbare schade ontstaan aan vliegtuigen, wat weer een risico kan vormen voor de vliegveiligheid. fiT˜dens harde wind vliegtuig 45 Gr gedraaid en trap geraakt. Veel schade aan vliegtuigfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiCollega raakte b˜ achteruit r˜den vleugel van vliegtuigfl (passagiersbegeleiding). fiCollega r˜dt vliegtuig t˜dens het slepen in de passagier brug. Veel krassen op a˝andelingsmateriaalfl (a˛andelingsbedr˚f). fi2x vernomen dat er schade was aan een vliegtuig door een loader veroorzaaktfl (luchtvaartmaatschapp˚). fiDe schade aan het vliegtuig was op een dag met harde wind. Een bellykar van een andere a˝andelaar met slechte rem is toen tegen de motor van 1 van onze klanten gebotst. Trouwens nog mazzel dat dit maar 1 keer gebeurt is afgelopen jaarfl (a˛andelingsbedr˚f). fiCollega botst met auto op een ander voertuig. En collega vergeet handrem en rolt tegen vliegtuig aan!fl (luchtvaartmaatschapp˚). Werkers van de tankdienst zeggen dat het met de drukte op het platform niet alt˚d makkel˚k is om (veilig) met hun auto b˚ het vliegtuig te komen. fiVeel te veel a˝andelings-materiaal rond het vliegtuig zodat w˜ met een tankwagen moeil˜k kunnen manoeuvreren. En toch ook wel een hoop a˝andelingspersoneel die het weinig interesseert als w˜ b˜ het vliegtuig aankomenfl (tankdienst). fiAanr˜ding van bagagekarren tegen onze auto aan, dit is meerdere keren per jaar gebeurdfl (tankdienst). Een medewerker van een a˛andelingsbedr˚f somt op wat er allemaal langskomt: fiVechtpart˜ tussen 2 passagiers, waarb˜ de 1 dacht dat de ander z˜n tas had meegenomen. De eerste was dronken. Grootste sleeptrekker en toiletwagen pasten niet naast elkaar op de weg, sleeptrekker trok met z™n band het bedieningspaneel van de toiletwagen achter er af. Vliegtuigtrap was te hard tegen een B787 gezet, (kunststof, dus je ziet geen schade, maar het kan er wel z˜n.) Materieel r˜dt regelmatig onder vleugels door, vooral b˜ grote vliegtuigen. B˜ kleine (B737 etc.) r˜den tankwagens onbegeleid onder de vleugels door. Elke vliegtuigmaat -schapp˜ heeft z˜n eigen regels over waar pionnen rondom het vliegtuig moeten staan, het staat weleens verkeerd. Regelmatig moet je al naar een ander vliegtuig toe, en ook voorbereiden, terw˜l je nog bezig bent met de [vorige]fl (a˛andelingsbedr˚f). In de luchtvaart wordt veel belang gehecht aan een veiligheidscultuur waarin het voorkomen van ongelukken centraal staat en waarin werknemers zich vr˚ voelen om aan de bel te trekken als er een probleem is.
PAGE – 11 ============
Werken op Schiphol | 11Luchtvaart Cabine Luchtvaart Grond A˛andeling Beveiliging Kritiek wordt serieus genomen 66.2 37.9 25.6 8.1 Kritiek wordt afgewezen 2.5 4.9 6.2 19.0 Kritiek wordt genegeerd 5.9 19.7 34.9 50.7 Er wordt positief op kritiek gereageerd 34.8 25.0 23.6 15.6 Er wordt negatief op kritiek gereageerd 5.411.7 8.7 25.1 Kritiek wordt beloond 3.40.8 0.0 1.4 Kritiek wordt gewaardeerd 30.9 14.2 11.8 11.4 Kritiek wordt afgestraft 2.9 2.8 6.7 15.2 Other 5.47.6 8.2 10.0 Aan respondenten is een aantal vragen gesteld over de veiligheidscultuur. Hoe respondenten de veiligheidscultuur ervaren verschilt per groep. Van de respondenten die werkzaam z˚n als cabinepersoneel zegt 72 procent dat hun managers veiligheid belangr˚ker vinden dan snelheid. Onder grond- personeel van luchtvaartmaatschapp˚en is dat 65 procent, onder werknemers van a˛andelingsbedr˚ven 40 procent en onder beveiligers slechts 32 procent. Een vergel˚kbaar patroon zie je als het gaat om de vraag of er binnen het bedr˚f sprake is van een blame culture. B˚ cabine zegt 6 procent dat er een schuldige wordt gezocht als er iets mis gaat; b˚ grondpersoneel van luchtvaartmaatschapp˚en is dat 32 procent; b˚ a˛andelingsbedr˚ven 46 procent en onder beveiligers 67 procent. Al met al kunnen we concluderen dat de veiligheidscultuur het sterkst onder druk staat op plekken waar het werk is uitbesteed. Aan respondenten is ook gevraagd wat voor reactie ze kr˚gen als ze kritiek leveren op de veiligheidssituatie op hun werk. Ook hier zie je duidel˚ke verschillen. Helemaal mee eens Mee eens Eens noch oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Onze managers vinden het belangr˚k dat we ons werk op een veilige manier uitvoeren, ook als het werk daardoor meer t˚d kost 19.5 36.5 24.7 13.1 6.2 Er is voldoende personeel om het werk veilig uit te kunnen voeren 9.0 33.5 32.3 20.0 5.2 Soms is de situatie op het werk chaotisch 17.4 50.2 18.8 11.8 1.8 Als er iets misgaat op het werk, gaan ze op zoek naar iemand die ze de schuld kunnen geven 15.0 22.3 27.7 24.2 10.8
191 KB – 19 Pages